آیا با اصطلاحاتی چون محصول سالم، طبیعی و ارگانیک آشنایی دارید؟ حتماً هنگام خرید محصولات غذایی از بازار این اصطلاحات به گوشتان خورده باشد اما ندانید که تفاوت هرکدام در چیست و یا بسیاری از شما تصور می‌کنید که تفاوتی با یکدیگر ندارند و همه این عبارات به یک معنا هستند. به همین منظور در این مطلب از مجله قصد داریم تا به بررسی تفاوت محصول سالم و ارگانیک بپردازیم، پس تا پایان با ما همراه باشید.

غذای سالم چیست؟

غذای سالم به غذاهایی از دسته غذاهای طبیعی و ارگانیک گفته شده و در واقع نوعی اصطلاح است که به غذاهایی که فرآوری کمتری در تهیه آن‌ها صورت گرفته است داده می‌شود. برای آنکه به طور کامل متوجه شویم که غذاهای سالم چه نوع غذاهایی هستند و تفاوت محصول سالم و ارگانیک چیست، لازم است که ابتدا ماهیت غذاهای طبیعی و ارگانیک را بررسی کنیم:

• غذای طبیعی

در حال حاضر از نظر قانون اتحادیه اروپا فقط دو دسته از مواد مصرفی هستند که در صورت رعایت دستورالعمل‌های خاص می‌توان آن‌ها را به عنوان محصولات طبیعی طبقه‌بندی کرد:

۱. آب طبیعی

آب فقط در صورتی می تواند به عنوان آب معدنی طبیعی طبقه‌بندی شود که منبع، ترکیبات معدنی و حالت میکروبیولوژیکی آن همان چیزی باشد که در منبع اصلی بوده است، و هیچگونه تصفیه اضافی برروی آن صورت نگرفته باشد. اضافه کردن دی‌اکسید‌کربن برای گازدار کردن آب طبیعی هیچ اختلالی در استاندارد طبیعی بودن آن نخواهد داشت و می‌توان از آن استفاده کرد.

۲. طعم دهنده‌های طبیعی

طعم دهنده‌ها نیز برای آنکه در دسته محصولات طبیعی قرار بگیرند، باید فقط با استفاده از تکنیک‌های خاصی از یک گیاه، حیوان یا میکروارگانیسم موجود در طبیعت استخراج شوند. هر طعم دهنده‌ای که تمام این تکنیک‌ها را به درستی پشت سر نگذارد، نه تنها وضعیت خود را به عنوان یک محصول طبیعی از دست می‌دهد، بلکه باید در مواد تشکیل‌دهنده آن، عنوان مصنوعی و یا غیر‌طبیعی ذکر شود. اتحادیه اروپا تاکنون تمایلی به ارائه تعریفی مشخص، برای غذاهای طبیعی نداشته است و برای این منظور بیشتر به کشورهای دیگر متکی بوده است.

در نتایجی از یک تحقیق، محققان نتیجه گرفتند که برای بیشتر مصرف‌کنندگان و مشتریان داشتن برچسب «طبیعی»‌ برروی یک محصول ارزش زیادی دارد.

به دنبال این نتیجه، تولیدکنندگان غذاها و محصولات طبیعی برای شناساندن درجه طبیعی بودن محصولات خود می‌توانند از عبارات مختلفی مانند «۱۰۰٪ طبیعی» یا «حاوی مواد طبیعی است» استفاده کنند. این کار علاوه بر این که مصرف کنندگان را از گمراهی دور می‌کند، به تولیدکنندگان نیز این اجازه را می‌دهد که از این عبارت حتی درصورتی که محصولات آن‌ها کالاهای خام و فرآوری نشده باشد نیز استفاده کنند.

• غذاهای ارگانیک

طبق نظرسنجی‌ها، بیش از نیمی از مردم آمریکا در سال‌های اخیر محصولات غذایی ارگانیک خریداری کرده‌اند. از ۲۱ اکتبر سال ۲۰۰۲ هر غذایی که در ایالات متحده در فروشگاه‌های محصولات غذایی  به فروش می‌رسد، چه تولید محلی باشد و چه وارداتی بایستی دارای استانداردهای خاصی باشد که توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) به عنوان قانونی برای غذای «ارگانیک» تعریف شده است. طبق این تعریف تفاوت محصول سالم و ارگانیک در این است که غذاهای ارگانیک متفاوت از غذاهای معمولی پرورش و فرآوری می‌شوند.

تعریف  USDA از غذاهای ارگانیک

طبق این تعریف غذای ارگانیک توسط کشاورزانی تولید می‌شود که به استفاده از منابع تجدید‌پذیر و صرفه‌جویی در خاک و آب برای افزایش کیفیت محیط زیست برای نسل‌های آینده تأکید دارند. گوشت، مرغ، تخم‌ مرغ و لبنیات ارگانیک از حیواناتی تهیه می‌شود که به آن‌ها هیچ‌گونه آنتی بیوتیک یا هورمون رشدی داده نمی‌شود. غذای ارگانیک بدون استفاده از اکثر سموم دفع آفات معمولی، کودهای ساخته شده با مواد مصنوعی ، لجن فاضلاب‌ها، یا تشعشعات یونیزان تولید می‌شوند. قبل از برچسب زدن یک محصول به عنوان «ارگانیک»، یکی از مأموران وزارت کشاورزی، از مزرعه محل تولید غذا بازدید می‌کند تا مطمئن شود که کشاورز از تمام قوانین لازم برای رسیدن به استانداردهای ارگانیک USDA پیروی کرده است. پس از اطمینان از این موضوع برچسب غذای ارگانیک به آن محصول تعلق می‌گیرد.

به یاد داشته باشید که برچسب‌هایی تحت عنوان غذایی «طبیعی»، «بدون آفت‌کش» یا «فاقد هورمون»  با برچسب «ارگانیک» متفاوت هستند. USDA غذاهای ارگانیک را به عنوان محصولی تعریف می‌کند که حداقل ۹۵٪ ارگانیک باشد یا به عبارتی طبق استاندارهای موجود تولید شده باشد. استفاده از برچسب USDA اجباری نیست، و اگر تولیدکنندگان تمایل داشته باشند می‌توانند از آن استفاده کنند. بنابراین ممکن است برچسب ارگانیک را برروی تمام محصولات ارگانیک نبینید. در ایالات متحده، بیشترین غذاهای ارگانیک خریداری شده میوه‌ها و سبزیجاتی هستند که بیش از ۷۰٪ خرید مواد غذایی ارگانیک را تشکیل می‌دهند.

در نتیجه تفاوت محصول سالم و ارگانیک در چیست؟

با توجه به مطالب گفته شده تفاوت محصول سالم و ارگانیک در غذاهای طبیعی است. زیرا تفاوت زیادی بین غذایی با برچسب “طبیعی” و غذایی با برچسب “ارگانیک” وجود دارد، و اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند.

به طور کلی می‌توان گفت ، اصلی‌ترین تفاوت بین غذای طبیعی و ارگانیک ناشی از عنوان رسمی است که توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) برای غذاهای ارگانیک تعیین شده است. همانطور که گفته شده برای اینکه بتوان غذایی را “ارگانیک” نامید باید مواد غذایی، بدون استفاده از کودهای مصنوعی، سموم دفع آفات، آنتی بیوتیک‌ها، پرتودهی، مهندسی ژنتیک یا هورمون‌های رشد، رشد کرده باشند. طبق این تعریف، کشاورزی ارگانیک نیز شامل سیستم‌های در حال رشدی است که تنوع زیستی، چرخه‌های بیولوژیکی و فعالیت بیولوژیکی خاک را افزایش می‌دهد.

اما غذاهای طبیعی به هیچ‌وجه نظارتی قانونی برروی رشد آن‌ها وجود ندارد و با هیچ قانون و معیاری تعریف نمی‌شوند. در حالی که USDA ایجاب می‌کند که محصولات ارگانیک به ترتیب غلظت، و مواد تشکیل‌دهنده خود را برروی برچسب ذکر کنند، اما هیچگونه شرطی در مورد ذکر مقدار مواد طبیعی موجود در یک ماده غذایی طبیعی وجود ندارد. با این حال می‌توان گفت که یک ماده غذایی با برچسب «طبیعی» معمولاً حاوی مواد نگهدارنده و مواد افزودنی شیمیایی کمتری نسبت به سایر غذاهای فرآوری شده است.

یک نمونه خوب  برای بررسی تفاوت بین طبیعی و ارگانیک ، میوه‌های بسته‌بندی شده هستند. اگر برروی برچسب این میوه‌ها ذکر شده باشد که فقط شامل مواد آلی مجاز هستند، ممکن است که آن میوه ۱۰۰ ٪ ارگانیک باشد. اگر حاوی ۹۵٪ مواد آلی باشد، هنوز هم ممکن است به عنوان ارگانیک برچسب گذاری شود و این درصدها معمولاً تا ۷۵٪ رایج است. اما هر چیزی که کمتر از این درصدها باشد، حق برچسب زدن به عنوان  «ارگانیک» از طرف سازمان USDA را ندارد.