چند سالی است که بحث محصولات ارگانیک در بین مردم داغ شده و محبوبیت زیادی پیدا کرده است. چرا که مطالعات نشان می‌دهد محصولات ارگانیک در مقایسه با محصولات غیرارگانیک، سالم‌تر و مغذی‌تر بوده و از طعم و مزه خوبی نیز برخوردار هستند. بسیاری از علاقه‌مندان به محیط زیست نیز با روش پروش غیرارگانیکی مخالف هستند و معتقدند که استفاده از محصولات ارگانیک برای محیط زیست و حیوانات امن‌تر خواهد بود. در این مقاله از مجله سبزمنظر با شما همراه هستیم تا تفاوت محصولات ارگانیک و غیرارگانیک را بررسی کرده و با برخی از فواید و مضرات آن‌ها آشنا شویم.
محصولات ارگانیک چه محصولاتی هستند؟
محصولات ارگانیک به محصولاتی مانند سبزی و میوه‌هایی گفته می‌شود که در خاک گلدان و یا زمینی که از چند سال قبل هیچگونه سموم دفع آفتی در آن‌ها استفاده نشده است رشد می‌کنند. به همین دلیل مقادیر زیادی از عناصر مفیدی چون کلسیم، آهن، فسفر، منیزیم و ویتامین سی در آن‌ها باقی می‌ماند و برای تغذیه نوزادان و کودکان بسیار مفید هستند.
در روش ارگانیک به جای استفاده از علف‌های هرزکش و قارچ‌کش‌ها که همگی از سموم دفع آفت هستند، از مواد طبیعی مانند کمپوست‌ها برای تقویت گیاهان استفاده می‌شود. محصولات ارگانیک از رنگ طبیعی برخوردار هستند چراکه در ترکیبات محصول از اصلاح‌های ژنتیکی و گازها برای رشد زودرس محصولات استفاده نمی‌کنند. در تولید محصولات ارگانیک از مواد نگهدارنده برای افزایش طول عمرشان استفاده نمی‌شود، به همین دلیل بافت محصولات ارگانیک اغلب تازه بوده و خیلی نرم و یا خیلی سفت نیستند. تحقیقات نشان می‌دهد که محصولات ارگانیک لینولئیک اسید بیشتری در خود دارند که برای سلامتی قلب و عروق ما بسیار مفید است.
محصولاتی مانند نعنا، گشنیز، آویشن، ریحان، فلفل، گوجه فرنگی و توت فرنگی، جزو محصولاتی هستند که بیشترین نوع آلودگی و آفت‌کش‌ها را به خود جذب می‌کنند و بهتر است برای اطمینان از آنچه که مصرف می‌کنیم، خودمان آن‌ها را در خانه پرورش داده و به صورت ارگانیک از آن‌ها استفاده کنیم.
ملاک تشخیص محصولات ارگانیک
- رنگ میوه و سبزی‌های ارگانیک طبیعی است، به این معنا که نه کم‌رنگ‌تر از حالت عادی هستند و نه پر‌رنگ‌تر.
- پوست میوه و سبزیجات ارگانیک متناسب با محصول بوده و خیلی ضخیم نیستند.
- از بارزترین ملاک تشخیص و تفاوت محصولات ارگانیک و غیرارگانیک از یکدیگر، بو و طعم طبیعی و همچنین اندازه مناسب این محصولات است.
- محصولات ارگانیک دارای برچسبی با نام USDA هستند که نشان می‌دهد این محصول ۱۰۰ درصد و یا حداقل ۹۵ درصد ارگانیک است.
به طور کلی در تحقیقات انجام شده ثابت شده است که محصولات ارگانیک سطح نیترات پایین‌تری دارند و به نسبت محصولات غیرارگانیک خطر ابتلا به انواع سرطان در اثر استفاده از آن‌ها پایین‌تر است.
درباره محصولات غیرارگانیک
به دلیل افزایش جمعیت جهان محصولات ارگانیک دیگر پاسخگوی نیاز مصرف‌کنندگان نیست و کشاورزان مجبور هستند که در کنار محصولات ارگانیک، دست به پرورش سبزی و میوه‌جات گلخانه‌ای و خارج از فصل بزنند. این نوع محصولات چون زمان کافی برای رشد را طی نمی‌کنند، بسیاری از ویتامین‌ها و مواد مغذی را ندارند. به عبارت دیگر کشاورزان برای آنکه میوه و سبزیجات سریع‌تر از حد معمول رشد کنند، از روش‌های شیمیایی مختلفی جهت رسیدن آن‌ها استفاده می‌کنند. از سوی دیگر محصولات گلخانه‌ای چون به اندازه کافی نور خورشید را دریافت نمی‌کنند، با کمبود ویتامین سی مواجه هستند.
در پرورش محصولات غیرارگانیک روش‌های مختلفی برای رشد میوه و سبزیجات انجام می‌شود که یکی از این روش‌ها پرورش میوه‌های درختی با استفاده از مهندسی ژنتیک است. این روش به این معنی است که برای آنکه میوه‌ها در انبار و سردخانه‌ها به زمان کمتری برای نگهداری نیاز داشته باشند، قبل از برداشتِ محصول، تغییراتی در آن‌ها انجام می‌شود. از جمله این تغییرات این است که با استفاده از تغییر ژن‌های درختان باعث می‌شوند که میوه‌ها مدت زمان بیشتری بر روی درختان بمانند و برداشت آن‌ها به تأخیر بیافتد. یکی از مضرات این روش که به دلیل ژن‌های تغییر شکل‌یافته در این میوه‌ها وجود دارد این است که در صورت مصرف مداوم آن‌ها باکتری‌های موجود در معده تغییر یافته و بدن در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم می‌شود.
ملاک تشخیص محصولات غیرارگانیک
- این محصولات معمولاً ظاهری درشت داشته و فاقد طعم و خاصیت طبیعی هستند و تنها دلیل آن هم استفاده بیش از حد از کودها، آفت‌کش‌ها و باقی ماندن ترکیبات آن‌ها در این محصولات است.
- یکی دیگر از روش‌های تشخیص این نوع محصولات، میوه‌هایی است که خارج از فصل عرضه می‌شوند. این نوع محصولات غیرارگانیک و وارداتی بوده و معمولاً با قیمت‌های بالا به فروش می‌رسند.
تفاوت محصولات ارگانیک و غیرارگانیک
در این بخش تفاوت محصولات ارگانیک و غیرارگانیک را در ۵ مورد باهم بررسی می‌کنیم:
۱. در روش ارگانیک برای پرورش محصول از کودهای طبیعی مانند کود سبز و کمپوست‌ها استفاده می‌شود. اما در روش‌های غیرارگانیک از کودهای شیمیایی که باعث بروز مسمومیت‌های غذایی می‌شوند، استفاده می‌کنند.
۲. از دیگر تفاوت‌های محصولات ارگانیک و غیرارگانیک روش از بین بردن آفت‌کش‌ها در این دو محصول است. در روش غیرارگانیک از آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌های سمی استفاده می‌شود که ممکن است این مواد مضر و سمی برروی گیاهان و محصولات مانده و حتی با وجود ضدعفونی نیز از بین نروند و وارد بدن انسان شوند. اما در روش ارگانیک تا حد امکان از آفت‌کش‌ها استفاده نشده و برای از بین بردن علف‌های هرز معمولاً از روش وجین دستی استفاده می‌شود.
۳. به دلیل گران بودن بذر، کشاورزان معمولاً برای کشت محصول از بذرهایی که به روش‌های ژنتیکی اصلاح شده‌اند، استفاده می‌کنند. این بذرها با آنکه از لحاظ کیفیت بازدهی خوبی در محصولات به بار می‌آورند اما فاقد مواد مغذی و سالم هستند، این در حالی است که در پرورش محصول به روش ارگانیک تلاش باغ‌داران و کشاورزان این است که از بذرهای سالمی که ژن‌های آن‌ها را تغییر نداده‌اند، استفاده کنند.
۴. یکی دیگر از تفاوت محصولات ارگانیک و غیرارگانیک ماندگاری آن‌ها است. در محصولات غیرارگانیک برای ماندگاری بیشتر محصول در چندین مرحله از مواد نگهدارنده استفاده می‌شود که برای سلامتی انسان مضر بوده و باعث بروز انواع سرطان‌ها می‌شود، در حالیکه محصولات ارگانیک به دلیل عدم استفاده از مواد نگهدارنده زودتر فاسد می‌شوند.
۵. در روش پرورش محصولات ارگانیک از هیچگونه هورمون مصنوعی استفاده نمی‌شود در صورتی که در روش‌های غیرارگانیک از این هورمون‌های مصنوعی برای تولید بیشتر استفاده می‌شود و به همین دلیل معمولاً وزن بیشتری داشته و درشت‌تر هستند.
سخن پایانی
بسیاری از افراد استفاده از محصولات غیرارگانیکی را ترجیح می‌دهند. زیرا ارزان‌تر بوده، در فروشگاه‌ها و بازارها به فراوانی یافت می‌شوند و در دسترس هستند، اما با کمی تأمل و تفکر در مضرات این نوع محصولات، می‌توان به این موضوع پی برد که با مصرف محصولات ارگانیک می‌توان از ابتلا به بسیاری از بیماری‌های خطرناک و عواقب بعدی آن پیشگیری کرد تا سالم‌تر زندگی کنیم.